• Paslanmaz çelikler minimum % 10,5 oranında Cr içerir
  • Çelik % 2 den daha az (genellikle %1), dökme demir ise % 2 den daha fazla karbon içerir.
  • Demir üretilen metallerin ağırlık olarak % 95’ini oluşturur. (2015)
  • Genel imalat çeliklerinde C oranı % 0,2 ile % 0,5 arasındadır.
  • Alaşım maddesi oranı % 5 ‘ten daha az olanlar düşük alaşımlı, yüksek olanlar ise yüksek alaşımlı malzemelerdir.

  • C yüzdesi arttıkça dövülebilme ve kaynak edilebilme azalır.
  • Çeliğin bünyesinde yer alan krom oksijen ile temasa geçtiği anda gözle görülmeyen bir krom-oksit tabakası meydana gelir. Paslanmazlık özelliği içeren bu tabakanın koruyuculuğu yüzeyin parlaklığı ile artar.
  • Karbon arttıkça; Sertlik ve dayanım artar. Dövülebilme, kaynak edilebilme ve esneklik azalır.

Mangan arttıkça; Akma, şekillendirme ve kaynak kabiliyeti artar. Yüksek manganlı çeliklerin aşınma direnci yüksektir.

Silisyum; Yay çeliklerinde kullanılır, ısıya dayanımı artırır.

Krom, Nikel; Dayanım ve sertleşebilmeyi artırır. Paslanmazlık sağlar, korozyon direnci ve aşınmaya mukavemeti artırır.

Malzeme

Not: Alaşım elementlerinin çeliğe olan etkisi ile ilgili detaylı bilgi için linkteki yazıma göz atabilirsiniz; https://malzemebilimi.net/alasim-elementlerinin-celige-etkisi.html

Mo, V, W; Yüksek hız çelikleri ve takım çeliklerinde kullanılır.

  • Otomat çelikleri; Bağlantı elemanlarında kullanılır.
  • Islah Çelikleri; Mil, aks, dişli gibi makine ve motor parçalarında kullanılır.
  • Sementasyon Çeliği; Dişli üretiminde kullanılır.
  • ST-37, ST-42, ST-50; İnşaat demiri, Köşebent sac ve boru imalatında kullanılır.
  • Paslanmaz Çelikler; Ferritik, Ostenitik, Martenzitik

Ferritik (Antimagnetic); AISI 304, 309, 310, 316

Martenzitik (Magnetic); AISI 410, 420, 431, 440

1.4401 à 316

1.4021 à 420

  • ASTM A216 WCB; Karbon Çeliği

ASTM A105; Dövme Çelik

  • Cıvata mukavemet sınıfları; 2.4, 4.6, 4.8, 5.6, 5.8, 6.6, 6.8, 8.8, 10.9, 12.9, 14.9

Somun mukavemet sınıfları; 4.5, 6, 8, 10, 12, 14

  • Cıvata ve somun; C35, C45, 24CrMo5

İnşaat Çeliği; St37, St40, St50, St60, St70

Islah Çeliği; C22, C35, C45

  • Takım malzemesi sertlik değerleri;

Martenzitik çelik (min) ; 500 – 1000 HV

Elmas (max)                   ; 8000 – 12000 HV

  • Doğada saf demire rastlanmaz. En önemli cevherler; Magnetit, Hematit, Limonit, Siderit
  • Pirinç; %50 Bakır + %45 Çinko + %3 Kurşun (Talaşlı imalatı kolaylaştırmak için)
  • Bronz; %60 Bakır + (Zn, Al, Sn, Pb, Ni, Si)
  • Kızıl Döküm; Bakır + Kalay + Çinko
  • I, T, L profilleri haddeleme ile elde edilir.
  • Islah Çeliği; C oranı %0.2 – 0.6 arasıdır ve alaşım malzemesi Cr, Ni ve Mo ‘ dir.

Malzeme

Sementasyon Çeliği; Dışı sert içi sünektir. Mil, dişli, çark ve perno yapımında kullanılır.

Dökme Demir; Makine gövdeleri, biyel kolu ve manivela yapımında kullanılır.

Temper (Silisyumlu) Dökme demir; Anahtarlar ve fren balatası yapımında kullanılır.

Malzeme

  • Ergime dereceleri;

Al: 660 °C, Mg: 650 °C,Ti:1820 °C, Cr: 1890 °C, Fe:1539 °C, Ni:1400 °C, Cu:1083 °C, Ag:960 °C, Tg: 3410 °C, Au:1063 °C, Zn:419 °C, Pb:327 °C